Maja van Hall & Jurriaan van Hall
schilderijen, beelden, 3D prints
22 mei t/m 6 juli 2013

Studio Van Hall & de derde dimensie

Als kind ontkwam Jurriaan van Hall (1962) niet aan het gegeven dat zijn moeder beeldhouwster was. Hij groeide op in een huis waar beeldhouwkunst met hoofdletters werd geschreven. Aan kranen en deurknoppen, overal kleefden restjes van de was waarmee zijn moeder haar beelden modelleerde. Daar was weinig tegen te doen, want kunst was heilig. Toen Jurriaan zelf besmet werd met het virus, stond in elk geval vast dat hij zich zou richten op de schilderkunst. ‘Je wilt als zoon natuurlijk niet gaan doen wat je moeder doet,’ legt hij desgevraagd uit.

Jurriaan van Hall verliet de Rietveld Akademie in 1986 als schilder en richtte drie jaar later met Peter Klashorst en Bart Domburg de geruchtmakende groep After Nature op die zich afzette tegen het heersende abstract expressionisme door alleen te schilderen wat werd waargenomen. Hoewel hij nog steeds schildert, deed zich tien jaar geleden een opzienbarende nieuwe ontwikkeling voor in zijn werk. Na zich jarenlang afgezet te hebben tegen de beeldhouwkunst, waarin zijn moeder excelleerde, gaf hij zich uiteindelijk alsnog over aan de onweerstaanbare aantrekkingskracht van de derde dimensie.

De onvoorwaardelijke capitulatie voor de derde dimensie leverde kunst op die complementair was aan zijn schilderkunst. De thematische lijnen die hij in de schilderijen volgde, werden doortrokken in zijn ruimtelijk werk. Aan de omslag in zijn denken en werken lagen twee belangrijke gebeurtenissen ten grondslag. Jurriaan van Hall kreeg de beschikking over het oude atelier van beeldhouwster Charlotte van Pallandt. Het gevoel dat haar geest daar nog steeds rondwaart en het besef dat het atelier voor altijd verbonden zal blijven met de geschiedenis, die er door Van Pallandt geschreven werd, heeft zeker invloed op hem gehad. Minstens even belangrijk was zijn behoefte om op projectmatige basis een samenwerkingsverband met zijn moeder aan te gaan. De gepaste afstand van weleer heeft inmiddels plaatsgemaakt voor respect en bewondering en daarmee werd de deur geopend voor inspirerende interactie.

Maja en Jurriaan van Hall
Foto Piet Gispen

Dat de samenwerking tussen moeder en zoon een bijzonder karakter moest krijgen, stond eigenlijk al op voorhand vast. Jurriaan van Hall bewondert zijn moeder vooral om haar niet aflatende fascinatie voor nieuwe ontdekkingen. Vernieuwingsdrang en experimenteerlust hebben haar oeuvre bepaald en haar beelden letterlijk bezield. Vanuit die wetenschap daagde de zoon zijn moeder uit om met hem in te haken op de kleine revolutie die zich momenteel afspeelt op het gebied van ruimtelijke vormgeving en beeldhouwkunst: de 3D printtechniek. Maja van Hall (1937) is nieuwsgierig en gretig genoeg om te willen weten hoe nieuwe technieken werken. Hoewel de formaten van 3D prints nog beperkt zijn ( tenzij verschillende onderdelen worden geassembleerd tot grotere beelden), kan zij ook in sculpturen van hard plastic haar artistieke passie volledig uitleven. De digitale ontwerpen kunnen full color geprint worden, maar de prints kunnen ook achteraf gekleurd worden. Naar verwachting zal de 3D print over enkele jaren gemeengoed worden. Door te experimenteren met de ongekende artistieke toepassingsmogelijkheden nemen moeder en zoon Van Hall alvast een voorschot op die toekomst.

Maja van Hall, ‘Liggend’ (Maliebaan, Utrecht)
Foto Jannes Linders

Het boetseren op de iPad heeft de artistieke aspiraties en intenties van moeder en zoon Van Hall op opmerkelijke wijze bij elkaar gebracht. Daarnaast laten beiden in Galerie Quintessens eigen werk zien waarin geen sprake is van wederzijdse kruisbestuiving. Overigens zijn ook binnen deze gescheiden terreinen wel enige overeenkomsten te ontdekken. Die hangen samen met de gedeelde passie van moeder en zoon voor de menselijke figuur in alle geledingen, variaties en gradaties en met beider voorkeur voor figuratieve verbeelding. Op hun eigen en authentieke manier loodsten beiden de figuratieve uitgangspunten een nieuw tijdperk binnen.

Jurriaan van Hall, ‘Figure’,
gecoat polystyreen,
180 x 70 x 40 cm

In oorspronkelijke ideevorming, persoonlijke mensvisie, de gehanteerde beeldvormings- processen en de materiële uitvoeringen worden de significante verschillen in denk- en werkwijze tussen moeder en zoon zichtbaar. In de sculpturen van Maja van Hall komen abstraheringprocessen voor naast speelse wendingen en vindingrijke ingrepen, geëngageerde uitingen, krachtige deformaties en weloverwogen stileringen. De ontwikkelingen in haar sculpturale oeuvre manifesteren zich als een stille revolutie, zoals vorig voorjaar te zien was op haar overzichtstentoonstelling in Museum Beelden aan Zee in Scheveningen. Veranderingen in werk- en zienswijze hangen in de beeldhouwkunst van Maja van Hall steeds nauw samen met persoonlijke groei en ontwikkeling. Dat evolutionaire proces wordt met aandacht en toewijding vastgelegd in sculpturen die los van het persoonlijke idioom hun autonome en onafhankelijke status opeisen. Overigens staat een van haar bekendste buitenbeelden in Utrecht. Dit beeld, getiteld ‘Liggend’, maakt deel uit van de permanente beeldenroute van de statige Maliebaan.

Jurriaan van Hall schildert alsof zijn leven er vanaf hangt. Bevlogenheid en bewogenheid, de combinatie van zintuiglijke waarneming en sterke fysieke aanwezigheid en ongebreidelde expressiedrang waren jarenlang bepalend voor zijn werk. Ook in tijden waarin de conceptuele kunst de boventoon voerde, roeide hij stevig tegen de heersende stroom in. In zijn recente sculpturen gaat de kunstenaar bedachtzamer te werk. Zijn mensbeeld is door de jaren heen verdiept en meer ingetogen geworden. De visie van de kunstenaar openbaart zich wellicht iets minder brutaal dan voorheen, maar de verbazing over de grilligheid van de mens en de absurditeit van het menselijk handelen in al zijn uitingen en verschijningsvormen is gebleven.

Wim van der Beek

Jurriaan van Hall, ‘Juul’,
olieverf/doek, 100 x 70 cm.