ode aan

XIAO-FAN RU

schilderijen en tekeningen 1992 - 2022

Xiao-Fan Ru, circa 1990. Foto Bertrand Rieger

Expositie: 25 mei t/m 24 juni 2022

Bijna 40 jaar geleden nam een jonge Chinese kunstenaar afscheid van zijn vader en moeder en trok de deur van het ouderlijke huis in Nanking voorgoed achter zich dicht. Eenmaal in Parijs slaagde hij erin om daar zijn (traditionele) studie aan de kunstacademie van Nankin -die hij in 1982 had afgerond- een vervolg te geven. In de Franse hoofdstad studeerde hij aan de École Nationale Supérieure des Beaux-Arts de Paris, waaruit voortvloeide dat Oosterse en Westerse elementen, indrukken en herinneringen, met elkaar vergroeiden. Met een tweede diploma op zak verliet de 32-jarige kunstenaar in 1986 deze befaamde kunstacademie.

Na enkele exposities in Parijs en Arles kreeg Xiao-Fan een werkbeurs voor de (Franse) Casa de Velázquez in Madrid. Hij kon er twee keer verblijven, in 1988 en 1990. Na deelname aan de Salon des Jeunes Peintres in het Parijse Grand Palais, volgden galerie-exposities buiten Frankrijk, o.a. in Stockholm, Zaragoza en Brussel. Zijn nieuwe thema was de appel. Hoewel zijn composities in sobere kleuren niet los zijn te denken van de kunst uit het Verre Oosten, hanteerde de kunstenaar in deze serene werken, die uitnodigen tot meditatie en dromen, opvallend ongewone technieken. Met kunsthars en metaalpoeders, lood en waterverf ontstonden geraffineerde ‘schilderijen’, die in verregaande mate abstract zijn.

'No 11', 1990, gemengde techniek/doek, 194 x 200 cm.

In 1992 volgde zijn eerste tentoonstelling in Galerie Quintessens. Toen hij zijn Nederlandse debuut in Utrecht maakte, was er veel belangstelling voor zijn nieuwe thema, getiteld ‘ballons et anges’, oftewel ballonnen en engelen. Opnieuw, kunstwerken, soms van groot formaat, vol filosofische bespiegelingen, én in gemengde technieken. De engeltjes refereren ook aan de westerse kunstgeschiedenis. Sommige zijn ontleend aan fresco’s van de broers Lorenzetti in de San Francesokerk in Sienna. De ballon ontwikkelde zich tot wereldbol, en allerlei ballonachtige vormen komen ook voor in de reeks ‘La recette de soupe’, die hij omstreeks 1997 presenteerde.

'Symptôme de fin de siècle'', 1994, gemengde techniek/doek, 180 x 180 cm.

De ballon(vorm) die in de vele lichtvoetige schilderijen en aquarellen figureert, is voor Xiao-Fan een metafoor voor het denken, in het bijzonder voor het speelse denken. Hij houdt niet van zwaarwichtigheid. Een engel met een ballonhoofd en een grote, oranje ballon die zweeft boven de Notre Dame, veroorzaakten verbazing. Hierover zei Xiao-Fan: ‘Als je lichtvoetig bent, voel je je vrij en kan je om het leven lachen’. ’Ben je ernstig, dan ben je ook gesloten’. In wezen becommentarieerde hij in deze voorstellingen zijn eigen verblijf in de Westerse stad, waar anders dan in zijn geboorteland de vrijheid niet continue onder druk staat.

'Buste No. 25', 2011, olieverf/doek, 100 x 100 cm.

Zijn beelden zijn opvallend suggestief, ook in de exotische, kleurige en sensuele composities met sterk vergrote, gestileerde en geabstraheerde bloemen waarmee hij rond 2000 de aandacht trok. De serie ‘Cent Fleurs’ was als installatie (schilderijen en beelden) in verschillende Franse musea te zien, en reisde -in samenwerking met Galerie Quintessens- naar ‘White Box’ in New York. In 2001 realiseerde Xiao-Fan voor de Villa Tamaris in La Seyne-sur-Mer een installatie van 116 ‘bloemschilderijen’ van elk 60 x 60 cm..

Xiao-Fan werd steeds vrijer in zijn onderwerpskeuze. Zijn ‘gelaagde’ schilderijen werden losser, ingewikkelder en soms opgebouwd uit een kluwen van voorwerpen. Alsof in deze overvolle composities alle remmen los gaan. De wervelende series van ‘sexy’ schilderijen, getiteld ‘Bubblegame’, ‘Poubelles’ en ‘Enjoy’ uit de jaren 2003 - 2006 zijn hiervan de apotheose.

'Bambou rouge', 2021, olieverf/doek, 55 x 46 cm.

In de serie ‘Bamboo’, de ‘bamboe-schilderijen’ van na 2015, maakte het drukke, visuele spektakel plaats voor picturale en surreële Alice in Wonderland-achtige sprookjesvertellingen. In de gedetailleerde ‘bamboo-schilderijen’, soms van groot formaat, is veel aandacht voor het schilderachtige. Het ligt voor de hand dat Xiao-Fan’s lessen in kalligrafie en de traditionele Chinese schilderkunst zijn vaardigheid verklaren. Hij kreeg op de academie in Nanking ouderwets les in het schilderen van stillevens en landschappen, en bijna altijd zou de figuratie zijn basis blijven. De onwaarschijnlijke situaties in de nieuwe composities zijn te herleiden tot de kunstenaar zelf, een wereldburger die beschikt over een ongebreidelde fantasie. Zijn referentiekader bestaat uit verschillende werelden die in ‘Bamboo’ een plaats kregen binnen een nieuw en groter geheel. Hiermee slaat hij een brug tussen het Oosten en het Westen.

'Ivresse No. 2', 2021, olieverf/doek, 114 x 195cm

In 2005 kreeg Xiao-Fan een expositie in het Museum of Modern Art van Shanghai, gevolgd door een overzicht, genaamd ‘Ru Xiao-Fan Oeuvres 1981-2017’, in het Museum of Suzhou. Het Musée National des arts asiatiques - Guimet in Parijs eerde Xiao-Fan in 2020 met een presentatie van voornamelijk driedimensionaal werk.

Xiao-Fan Ru. Foto Vladimir Vatsev